احترام به یکدیگر، یاری متقابل (تعاون)، وفای به عهد، نگهداشتن حرمت سالخوردگان، مراقبت از کودکان، عشق به دین و میهن، سرزنش بدی و شرارت، نکوهش بیدادگری و ستم، مردانگی، ثبات، صمیمیت، ایثار و... نمونههایی از ارزشهای اخلاقی هستند که از طریق مراسم آیینی منتقل میشوند.
چند مراسم آیینی در شهرهای مختلف ایران را مرور می کنیم:
محرم (عاشورا)
مسلمانان پیرو مکتب شیعه هرساله در روز دهم محرم عزاداری برای سومین امام و پیشوای خود برگزار میکنند، که با نام عاشورا مشهور است. دهمین روز از ماه محرم در گاهشماری هجری قمری است، و مصادف است با روزی که حسین بن علی، نوه پیامبر اسلام محمد در نبرد کربلا کشته شد. از مراسم سنتی عزاداری برای حسین بن علی و دیگر امامان شیعه، که همراه نوحه خوانی و با آهنگی خاص بر سر و سینه میزنند.در روزهای عزاداری محرم چهره شهرهای بزرگ و کوچک ایران به صورت چشمگیری تغییر میکند و سیاهپوش میشود. بیرقها و علمهای سیاه و گاه سبزرنگ بر در و بام تکایا، مساجد، خانهها، مؤسسات، ادارات و معابر افراشته میشود. زن و مرد و پیر و جوان سیاه میپوشند و خصوصاً در ظهر عاشورا برخی چهرهها و موهایشان را گِلآلود میکنند. در این ایام زنان و مردان و به خصوص جوانان در مساجد و معابر و تکایا جمع میشوند به سر و سینه خود میکوبند تا عزا برپا دارند و با کشتهشدگان واقعه کربلا که چهارده قرن پیش در صحرای کربلا رخ داد ابراز همدردی کنند.در هنگام سوگواری محرم در ایران، انواعی از غذا بین مردم پخش میشود؛ مردم مذهبی ایران که وضع مالی خوبی دارند با پخش غذای رایگان در این ایام ارادت خودشان را نسبت به امام سوم شیعیان و سایر امامان ابراز میکنند.این غذا ها عمدتا جنبه مردمی دارند و توسط خیرین توزیع میگردند اما در مواردی نیز توسط حکومت اجرا میشود. روش های مرسوم در این ایام می توان به زنجیر زنی، سینه زنی، نوحه خوانی، مرثیه سرایی، روضه، طبل و دهل زنی، بلند کردن پرچم، آتش زدن خیمه، تعزیه، بلند کردن علم و علم کشی و قمه زنی اشاره کرد.
مراسم قالیشویان کاشان
آیین سنتی و مذهبی قالیشویان فین کاشان در مشهد اردهال واقع در ۴۲ کیلومتری شهر کاشان، هر ساله در دومین جمعه مهرماه (که نزدیکترین جمعه به ۱۱ مهرماه سالروز شهادت سلطانعلیبن محمدباقر است) برگزار میشود.
این مراسم که قدمتی چند هزارساله دارد و بهعنوان یکی از مهمترین آیینهای مذهبی ایران شناخته میشود، در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. این مراسم از روز چهارشنبه با نوحهخوانی و مرثیهسرایی آغاز میشود و تا روز جمعه که به شستن قالی و برگزاری مراسم شام غریبان میانجامد، ادامه میابد.
این مراسم یکی از باشکوهترین آیینهای مذهبی ایران است که سالانه چندین هزارنفر برای شرکت در آن به این منطقه میآیند. در سومین روز برگزاری این مراسم که به جمعه قالی شهرت دارد، اهالی این منطقه بههمراه چوبدستیهایشان به صحن امامزاده میآیند و پس از مراسم سینهزنی و سخنرانی، قالی درون بنای امامزاده را برای شستن در نهر شاهزاده حسین بیرون میآورند. در تمام مسیر رفت و برگشت از امامزاده تا نهر، مردم حسین حسین گویان چوبدستیهایشان را تکان میدهند. آرامگاه سهراب سپهری شاعر بزرگ ایرانی نیست در همین روستاست.
منابع: wikipedia.org و reiseniran.de و wikifeqh.ir و kojaro.com
نشانی مطلب در وبگاه میز همکاری راهبردی ایران و چین: http://khu.ac.ir/find-124.27071.64027.fa.html برگشت به اصل مطلب